คงไม่มีใครปฏิเสธว่า Social Network ที่ใหญ่ที่สุดก็คงหนีไม่พ้น Facebook ซึ่งมีผู้ใช้งานทั่วโลกกว่า 1,000 ล้านคน ทั้งยังเป็นพื้นที่ออนไลน์ที่เต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสารจำนวนมหาศาล ผู้ผลิตคอนเทนต์ที่เป็นทางการ เช่น สำนักข่าวยักษ์ใหญ่อย่าง BBC, New York Times หรือ CNN และไม่เป็นทางการ เช่น เพจชื่อดัง กลุ่มเฉพาะ และตัวผู้ใช้งานเอง ต่างสามารถสร้างและเผยแพร่คอนเทนต์ของตัวเองออกมาสู่พื้นที่สาธารณะได้เช่นเดียวกัน
แต่ในความเปิดกว้างของ Facebook กลับมีความไม่เปิดกว้างแฝงอยู่ภายใน
News Feed ของ Facebook ทำหน้าที่เลือกสรรข่าวสารข้อมูลที่ตรงกับความชอบหรือความสนใจของผู้ใช้ให้มาปรากฎบนหน้า News Feed และยิ่งผู้ใช้มีปฏิสัมพันธ์ต่อข่าวสารข้อมูลประเภทนั้น ๆ มากเท่าไร มันก็ยิ่งปรากฏบน News Feed มากขึ้นเท่านั้น
เราอาจจะมองได้ว่า Algorithm ของ Facebook ทำงานได้อย่างอัจฉริยะ แต่ผมขอทดลองมองมันอีกด้านหนึ่งของเหรียญเดียวกัน
กล่าวคือ New Feeds ของ Facebook อาจทำให้เราเป็นคนที่เปิดรับข้อมูลน้อยลง มีทัศนคติคับแคบ และก่อให้เกิดการแบ่งขั้วทางสังคม เพราะว่า New Feeds จะเลือกสิ่งที่ “ถูกใจ” หรือ “เป็นไปได้ว่าจะถูกใจ” เรา มาให้เราเสพ พร้อมกับนำพาผู้คนที่มีความคิดหรือความชอบที่ใกล้เคียงกับเรามาเจอกัน จนอาจนำไปสู่การเสพข้อมูลด้านเดียว และเราก็จะค่อย ๆ ติดกับดักอคติของตัวเอง
ฉันรู้มาแบบนี้ ฉันเชื่อมาแบบนี้ มีคนเชื่อแบบเดียวกับฉันหลายคน เพราะฉะนั้นสิ่งที่ฉันรู้ ฉันเชื่อดีที่สุด
เราจะรู้ตัวหรือไม่ก็ตาม แต่ News Feed ของ Facebook นั้นมีอิทธิพลต่อความคิด ความเชื่อ และพฤติกรรมของผู้ใช้แน่นอน หรืออย่างน้อยที่สุด ตัวตนของผู้ใช้ก็สะท้อนออกมามาผ่านสิ่งที่เรากดไลค์ กดแชร์ หรือกดติดตามนั่นเอง
ในขณะที่ Facebook กำลังเชื่อมต่อผู้คนในโลกเข้าด้วยกัน แต่อีกด้านหนึ่ง Facebook ก็สร้างโลกใบเล็กนับล้านที่แบ่งแยกผู้คนออกจากกัน
แน่นอนว่าเราคงไม่มีทางทำให้ทุกคนบนโลกมีความเห็น ความชอบและความสนใจเหมือนกันได้ และเราก็คงไปคาดหวังให้ Facebook แก้ News Feed ใหม่ให้ใส่ที่สิ่งที่เราไม่ชอบลงไปไม่ได้ แต่เราก็สามารถรับมือได้ด้วยการเตือนสติตัวเองว่า มันยังมีข้อมูลอีกชุดหนึ่งที่เรายังไม่ได้รับรู้ และสิ่งที่เรารับรู้ก็อาจจะผิดก็ได้ ดังนั้นเราควรมองหาข้อมูลชุดอื่นด้วย
สุดท้ายแล้ว ในยุคที่ผู้คนพูดกันหนาหูว่า “เราต้องตามให้เทคโนโลยีให้ทัน” นั้นไม่ควรมีความหมายแค่การใช้งานเทคโลยีเป็น แต่ควรหมายถึง การมีวิจารณญาณในการใช้งานเทคโนโลยีด้วย
